Aby dokonywać przekładów medycznych oraz farmaceutycznych trzeba spełnić określone wymagania. Jest to zatem dziedzina tłumaczeń w której konieczne są określone kwalifikacje. Zalicza się do nich przede wszystkim doskonałą znajomość języka źródłowego oraz docelowego.
Oczywiście poza tym, wymagana jest także specjalistyczna wiedza z zakresu medycyny, biologii, chemii. Co więcej, mając na uwadze to, że medycynie nieodłącznie towarzyszą określenia w języku łacińskim bardzo ważna jest również znajomość tej terminologii.
Czym są tłumaczenia medyczne i jakich dokumentów one dotyczą?
Tłumaczenia medyczne to dość szeroka kategoria, w skład której wchodzą między innymi eksperckie artykuł naukowe, które mogą być publikowane w czasopismach medycznych lub stosowane treści, których zadaniem jest informacja pacjenta czy też jego rodziny o stanie zdrowia.
Jak dokonywać tłumaczeń?
Kluczowa jest tu poprawność dokonywanego tłumaczenia. Pod uwagę należy brać elementy takie jak przeznaczenie, specyfikację danego języka oraz uwarunkowania kulturowe. Nie wolno zapominać o specjalistycznej i naukowej terminologii, która wymagana jest przy wszystkich badaniach medycznych, informacjach na temat lekarstw, a także artykułach eksperckich. Tłumaczenia powinny być dokonywane w sposób poprawny z uwzględnieniem objaśnienia występujących w nich pojęć, które muszą być spójne w obu językach.
Jeśli chodzi o dokumenty trafiające do rąk pacjenta, ważne jest, aby odznaczały się one zrozumiałym przekazem, ujętym prostym językiem. Jak można się domyśleć, stosowanie medycznych i specjalistycznych zwrotów w tym przypadku mija się z celem. Nie jest to konieczne, bowiem priorytetem dla pacjenta jest łatwa do przyswojenia treść.
Problemy w tłumaczeniach medycznych
Głównym problemem związanym z tłumaczeniem medycznym są nazwy pochodzące z pradawnych języków. Kłopotliwe może być również tłumaczenie skrótów, gdyż te mogą mogą wywodzić się z wielu źródeł. Większość chorób należy odtwarzać z kontekstu, jeśli natomiast go brakuje, praca automatycznie staje się dużo trudniejsza i bardziej wymagająca. Głównym bowiem cele jest przecież odnalezienie prawdziwego znaczenia.
Dla terminologii medycznej cechą charakterystyczną jest to, że stosunkowo często zdarza się, że choroby pochodzą na przykład od imienia i nazwiska osoby, która ją odkryła lub też jako pierwsza opisała. Niestety, takie nazewnictwo nie jest uniwersalne, bowiem w większości obowiązuje w jednym języku. Zadaniem tłumacza jest zatem odnalezienie właściwej nazwy danej choroby, będącej oficjalną nazwą w języku docelowym. Jest to czynność niezwykle istotna, ponieważ nieprawidłowa nazwa mogłaby doprowadzić do błędów w leczeniu. Z błędami w leczeniu wiążą się także liczne komplikacje i powikłania w chorobie pacjenta. Niestety, historia medycyny może niechlubnie "pochwalić się" takimi przypadkami.
Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że oficjalny oraz naukowy język to ułatwienie w pracy każdego tłumacza dokumentów medycznych. Jednak rzeczywistość wygląda nieco inaczej i nie zawsze bywa tak kolorowo. Kolejnym z częściej wstępujących problemów jest wieloznaczność pojęć. Może zdarzyć się, że jedna nazwa będzie oznaczała nie jedną, ale kilka chorób. Tu bardzo ważna jest specjalistyczna wiedza tłumacza, który w takich sytuacjach będzie mógł z kontekstu wywnioskować o jaką chorobę chodzi. Oczywiście nie brakuje przypadków błędnie tłumaczonych nazw. Wynikało to z tego, że tłumacze brali pod uwagę tylko najpopularniejsze znaczenia. Jak zatem powinien zachowywać się dobry tłumacz, aby uniknąć tego typu pomyłek? Przede wszystkim powinien on być ostrożny oraz rozważny w swoich działaniach. Czasami trzeba nieco więcej cierpliwości, aby poprawnie wykonać dane zadanie. Wiąże się to z dużą odpowiedzialnością, ponieważ ciągle mowa tu o zdrowiu i życiu ludzkim.
Grupy tłumaczeń medycznych
Na grupę tłumaczeń medycznych składają się dokumenty, ulotki, materiały oraz biuletyny informacyjne, będące dokumentami informującymi zarówno lekarza oraz pacjenta.
Wyróżnić należy także, cieszące się ostatnimi czasy coraz to większą popularnością tłumaczenia medyczne stron www, ulotek, artykułów w czasopismach czy broszur. Mają one na celu promocję i reklamę danej apteki, firmy zajmującej się produkcją leków bądź innej placówki medycznej.
Kolejną grupę tworzą tłumaczenia pracowników szpitali i innych ośrodków medycznych, tłumaczenia instrukcji obsługi urządzeń, tłumaczenia dokumentacji szpitalnej do której zaliczyć należy karty szpitalne, wypisy czy zaświadczeni lekarskie, jak i tłumaczenia szkoleniowe dla personelu.
Szczególne wymogi dotyczące tłumaczeń
Każdy tłumacz medyczny wie, że dokonywane przez niego tłumaczenia nie mogą być przekładne w dowolny i wybrany przez siebie sposób. Są to dokumenty, których tłumaczenie wynika i jest określone specjalnymi wytycznymi, które ustanawiane są przez odpowiednie instytucje. Przykładowo, aby przetłumaczyć treść ulotki informacyjnej dotyczącej danego leku należy sięgnąć do wytycznych ustanowionych przez Europejską Agencję Leków (EMEA – European Medicines Agency). Tłumacz w tym zakresie powinien zachować czujność, bowiem musi on systematycznie aktualizować swoją wiedzę dotyczącą określonych zaleceń, które są zmienne.
Kolejnym przykładem mogą być badania kliniczne, których wytyczne w Europie wynikają z odpowiedniej dyrektywy. Mogą istnieć również międzynarodowe formy w zakresie nazewnictwa chorób ( European Pharmacope'a dotycząca nazw poszczególnych lekarstw).